Zyrtarët e lartë që janë aktualisht nën akuzë për korrupsion, si ish-kryeministri Sali Berisha, ish-presidenti Ilir Meta dhe kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, mund të përfitojnë nga masa ndjeshëm më të ulëta dënimi, nëse projektkodi i ri penal, i propozuar si “produkt i ekspertëve”, miratohet nga parlamenti – gjithmonë nëse nuk shpallen të pafajshëm në proceset gjyqësore përkatëse.
Një nen, më pak vite burg
Ndryshe nga Kodi Penal aktual që ndan qartë mitmarrjen nga zyrtarët e zakonshëm dhe funksionarët e lartë, projektkodi i ri i unifikon të gjitha rastet në një nen të vetëm dhe propozon dënime nga 3 deri në 8 vjet burg – një ulje krahasuar me nenin 260 të Kodit aktual që parashikon nga 4 deri në 12 vjet për zyrtarët e lartë.
Ulja e kufirit minimal dhe maksimal të dënimit duket në kundërshti me frymën përgjithësisht ashpërsuese të projektit, e cila për vepra të tjera është kritikuar si e tepruar dhe pa një analizë të qartë të kostove dhe përfitimeve.
Simbolet e Republikës me më shumë mbrojtje se pasuria publike?
Krahas kësaj, projektkodi i ri rrit ndjeshëm dënimin për cënimin e simboleve të Republikës – nga një gjobë ose 3 muaj burg (siç është aktualisht), në deri 4 vite burg. Në kontrast me këtë, korrupsioni i zyrtarëve të lartë trajtohet me lehtësi më të madhe, duke u barazuar me atë të zyrtarëve të zakonshëm.
Kreu i Dhomës së Avokatisë, Maks Haxhia, e ka cilësuar këtë frymë të kodit si “nga një epokë inkuizitore”.
Ulja e parashkrimit: një amnisti e heshtur?
Kodi Penal nuk parashikon vetëm dënimet, por edhe afatet brenda të cilëve një vepër mund të ndiqet penalisht. Sa më i ulët dënimi, aq më i shkurtër është afati i parashkrimit. Dhe përmes uljes së dënimit për korrupsionin e zyrtarëve të lartë, ulja e parashkrimit ndodh automatikisht.
Kodi aktual penal (neni 66) thotë se vepra që dënohet me jo më pak se 10 vjet, parashkruhet në 20 vjet; ajo me dënim nga 5 deri në 10 vjet – në 10 vjet. Projektkodi i ri, në nenin 185, e përforcon këtë logjikë. Kjo do të thotë se veprat e kryera përpara vitit 2015 mund të mos ndiqen më penalisht, pasi konsiderohen të parashkruara.
Konkluzion: një kod me shumë pikëpyetje
Drafti i ri i Kodit Penal ngre shqetësime serioze për mënyrën si trajtohen vepra të rënda si korrupsioni në nivelet më të larta të shtetit. Ndërkohë që shtohen dënimet për fyerje të simboleve kombëtare, zbuten ndjeshëm për përvetësimin e pasurisë publike. Kjo, për shumë analistë dhe profesionistë të drejtësisë, mund të përkthehet si një amnisti e heshtur që rrezikon të dëmtojë besimin publik tek drejtësia dhe lufta kundër korrupsionit.
BIRN
